Bi Kịch Tuổi Xế Chiều Của Cặp Đôi Vàng Cải Lương Thành Tài - Lệ Châu

Từng là kép chánh và đào chánh lừng lẫy, sự nghiệp của họ rực rỡ đến mức trở thành một phần ký ức của khán giả miền Tây. Tuy nhiên, tuổi xế chiều của cặp đôi vàng này lại chìm trong cảnh túng quẫn, bệnh tật và thiếu thốn cùng cực, thu mình trong một căn trọ chật hẹp chỉ vỏn vẹn 9 mét vuông tại TP. Hồ Chí Minh. Bi kịch của họ không chỉ là câu chuyện cá nhân mà còn là lời cảnh tỉnh đau lòng về sự vô thường của kiếp tằm nhả tơ trong giới nghệ thuật truyền thống.
Nghệ sĩ Thành Tài, người từng được mệnh danh là "bản sao" của "Hoàng đế Đĩa nhựa" Tấn Tài, nay phải chấp nhận cuộc sống đối lập cực đoan. Căn phòng trọ 9m2 không chỉ là nơi ở mà còn là phép ẩn dụ cho sự thu hẹp tối đa của một cuộc đời nghệ sĩ vinh quang, thiếu thốn đến mức không có đủ chỗ cho đồ đạc cơ bản. Chi phí thuê nhà 3 triệu đồng mỗi tháng (bao gồm điện nước) đã trở thành một gánh nặng không thể vượt qua, buộc ông phải thường xuyên vay mượn để duy trì nơi trú ngụ chật chội này. Hình ảnh hào hoa, lẫy lừng trên sân khấu nay đối lập hoàn toàn với thực tế trần trụi của cuộc sống thuê trọ bấp bênh. Mọi gánh nặng mưu sinh đều dồn lên vai Thành Tài qua những show diễn nhỏ giọt, biến tiếng hát thành nguồn sinh kế duy nhất, một chiếc phao cứu sinh chật vật giữa biển đời.
Cảnh nghèo khó ấy càng trở nên ảm đạm hơn khi cộng hưởng với gánh nặng bệnh tật đeo bám cả hai nghệ sĩ. Thành Tài, ở tuổi U80, phải chống chọi với sỏi thận, sỏi mật và chứng đau nhức xương khớp kinh niên – di chứng của một lần té ngã khi diễn tuồng kiếm hiệp thời trẻ mà không được điều trị dứt điểm. Sức khỏe suy yếu đã tước đi khả năng lao động tay chân, khiến nguồn thu nhập gần như bị cắt đứt.
Bi kịch tuổi già của vợ ông, nghệ sĩ Lệ Châu (tên thật là Phan Thị Ngọc Huệ, sinh năm 1962), còn xót xa hơn. Bà mắc các bệnh lý mãn tính về tim mạch, huyết áp, và đặc biệt là chứng rối loạn tiền đình kéo dài suốt 14 năm, buộc bà phải lệ thuộc vào thuốc ngủ mỗi đêm. Chi tiết gây rợn người nhất là lời khuyên của bác sĩ: do kinh tế quá khó khăn, bà chỉ nên uống thuốc duy trì sự sống thay vì điều trị dứt điểm hay phẫu thuật, vì chi phí quá lớn. Điều này cho thấy sự bế tắc không chỉ về tiền bạc mà còn là sự bất lực trước bệnh tật, buộc họ phải lựa chọn giữa việc sống qua ngày và chữa trị dứt điểm. Cặp đôi sống nương tựa vào nhau, chống chọi với vòng xoáy nghèo đói và bệnh tật, với nguồn hỗ trợ nhỏ giọt từ hai cô con gái và sự giúp đỡ của đồng nghiệp, điển hình là nhóm Ngũ Long du ký.
Sự nghiệp của Thành Tài là minh chứng cho một tài năng ca diễn đặc biệt. Giọng hát của ông có sự tương đồng đáng kinh ngạc với nghệ sĩ Tấn Tài, giúp ông nổi danh với danh xưng "bản sao" và trở thành kép chánh tại nhiều đoàn lớn như Tân Thủ Đô - Tấn Tài, Quốc Hương, Kim Chưởng. Dù vậy, cái danh xưng này đã trở thành một lời nguyền ẩn giấu, tạo nên sự chênh lệch lớn giữa một "nguyên bản" được tôn vinh và một "phiên bản" đời thực đầy rẫy khốn cùng.
Trong khi đó, nghệ sĩ Lệ Châu cũng là một đào cải lương tài năng, với chất giọng được nhận xét là có nét tương đồng với Mỹ Châu. Sự nghiệp của bà trải dài qua nhiều đoàn hát lớn nhỏ. Năm 1978, bà khởi nghiệp tại Đoàn Văn công TPHCM, sau đó được nghệ sĩ Minh Tơ nhận làm đệ tử. Giai đoạn 1985 đến 1991 là thời kỳ đỉnh cao của bà, liên tục là đào chánh tại các đoàn tỉnh như Cải lương Cửu Long 2. Năm 1993, việc Lệ Châu kết hợp cùng Thành Tài tại đoàn Cải lương Cao Văn Lầu đã tạo nên cặp đôi vàng của sân khấu miền Tây, khẳng định vị thế của họ trong lòng khán giả qua nhiều vở diễn nổi tiếng như Hồi trống kinh hoàng và Nhạn về xóm liễu.
Dù cuộc sống bế tắc, Thành Tài vẫn giữ được chất giọng "hào sảng" và tình yêu bất diệt với cải lương. Tiếng hát của ông lúc này mang hai ý nghĩa: vừa là phương tiện kiếm thêm chi phí, vừa là liều thuốc tinh thần, là lẽ sống giúp ông vượt qua bệnh tật và cảnh nghèo. Niềm vui tuổi xế chiều của ông không gì khác ngoài việc được ca hát.
Câu chuyện về Thành Tài và Lệ Châu không chỉ là bi kịch cá nhân mà còn là tiếng chuông lay động lòng trắc ẩn của xã hội. Nó nhắc nhở về trách nhiệm tri ân và hỗ trợ những tài năng từng cống hiến cả đời cho nghệ thuật truyền thống, những người đã bị bỏ lại phía sau bởi sự nghiệt ngã của thời gian và sự thoái trào của cải lương. Họ là minh chứng sống cho sự vô thường của danh vọng và sự cần thiết của một mạng lưới an sinh vững chắc cho người nghệ sĩ khi sân khấu đã tắt đèn.